آشنایی‌تان با شهید كاظمی، از كجا آغاز شد؟
رضایی: در عملیات «طریق‌القدس» پاییز سال 1360 بود كه با برادر احمد كاظمی آشنا شدم. در آن زمان، چند ماهی می‌شد كه فرمانده سپاه شده بودم. ایشان در این عملیات مسئولیت مستقیمی نداشت و به شكل كمكی با یكی از فرماندهان عملیات «طریق‌القدس» همكاری می‌كرد.
با توجه به شناخت روحیات احمد كاظمی، ایشان را به فرماندهی یك یگان گماشتم و در فتح‌المبین نیز او را فرمانده تیپ 8 نجف قرار دادم كه البته بعدها تیپ 8 نجف اشرف، پس از چند عملیات، از نخستین تیپ‌هایی بود كه به لشكر تبدیل شد.
چه خصوصیات و ویژگی‌هایی در احمد كاظمی، وی را نسبت به دیگران برجسته می‌كرد؟
رضایی: باید گفت كه احمد كاظمی از نظر تخصصی و فنی و نظامی، یك كارشناس عملیاتی برجسته بود، به گونه‌ای كه همیشه بیش از یك فرمانده لشكر در عملیات‌ها، اظهارنظر می‌كرد و به واقع نظریاتش كاملا منطقی بود. در بعد تاكتیكی نیز نوآوری و خلاقیت بسیاری از خود نشان می‌داد؛ چه از لحاظ خط شكنی و چه از لحاظ پیشروی در عمق جبهه دشمن.
ویژگی دیگر شهید كاظمی، جنبه معنوی و روحانی ایشان بود كه وی را به یك مجاهد تبدیل كرده بود. دیگر آن‌كه وی یك تحلیلگر سیاسی بود كه مسائل سیاسی داخلی و خارجی را به خوبی دریافت و تحلیل می‌كرد. او اخبار سیاسی را از رادیو عراق و «بی.بی.سی» هم تعقیب و آنها را تحلیل می‌كرد.
در كدام مقاطع حساس و نقاط عطف دفاع مقدس، شهید كاظمی نقش مؤثری داشت؟
رضایی: نخستین نقطه عطفی كه احمد كاظمی در آن برجسته شد، عملكرد موفق ایشان در عملیات «ثامن‌الائمه(ع)» بود. او در محور جنوبی این عملیات، عوامل تحت امرش را به خوبی فرماندهی كرد و اهداف مورد نظر را به تصرف درآورد. دومین عملیات موفق ایشان در «فتح‌المبین» بود. وی از تنگه «زلیجان» دشمن را محاصره و مقر فرماندهی را منهدم كرد و سرانجام تنگه «رقابیه» را گشود. موفقیت ایشان در این عملیات، در كل محورهای دیگر «فتح‌المبین» اثر گذاشت، چرا كه توانسته بود با لشكر خویش، به جاده «فكه» و ارتباطات رادار نزدیك شود و عقبه دیگر لشكرهای دشمن را كه از این جاده تدارك می‌شدند، تهدید كند و خلاصه آن كه باعث تزلزل در كل محورهای دیگر درگیری دشمن شود.
عملیات بعدی، «بیت‌المقدس» و آزادی خرمشهر بود. لشكر ایشان هم در مرحله نخست عملیات و هم در مرحله آخر آن، توانست نقش فوق‌العاده‌ای ایفا كند به گونه‌ای كه در روزهای پایانی درگیری «بیت‌المقدس» كه نیروهای ایرانی، توان كافی برای آزادی خرمشهر نداشتند و تقاضای چند هفته بازسازی را از فرماندهی داشتند، ایشان توانستند با كمك شهید حسین خرازی ـ بنا بر دستوری كه به ایشان داده بود ـ آخرین مرحله عملیات آزادسازی خرمشهر را انجام دهند. ایشان توانستند نیروهای عراقی را در خرمشهر محاصره و شهر را آزاد كنند و اینگونه بود كه در همه عملیات‌ها تا پایان جنگ، وی بدون استثنا نقش فعال و موفقی داشت؛ وی از افراد مؤثر در آزادسازی خرمشهر بود و این شهر تا ابد، مرهون رشادت كاظمی است.
شیوه عملكرد و فرماندهی كاظمی چه خصوصیاتی داشت؟
رضایی: كاظمی از شیوه «فرماندهی در صحنه» پیروی می‌كرد، به گونه‌ای كه همیشه خود پیشتر از رزمندگان حركت می‌كرد. وی نه تنها در خط مقدم و در جنگ نزدیك با نفرات دشمن می‌جنگید، بلكه در تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی برای آماده كردن بخش‌های مختلف لشكر، از آتش توپخانه تا زرهی و پیاده، حضور فعال و مستقیم بود.
وی همچنین از تأمین آب و غذای رزمندگان تا تهیه مهمات و فشنگ بسیجی‌ها و طرح‌های تاكتیكی و آتش توپخانه، همه را از نزدیك و مستقیم با نظارت و مدیریت می‌كرد.
خصوصیات اخلاقی كاظمی در فرماندهی چه تفاوتی با دیگران داشت؟
رضایی: باید اذعان كرد، احمد كاظمی، فردی بسیار باغیرت بود. برای وی بسیار سخت بود در عملیاتی كه با فتح همراه نبود و ناچار می‌شد به نیروهایش دستور عقبگرد دهد، عقب‌نشینی كند؛ بنابراین در این موقعیت، ما حتی فرماندهان دیگر را می‌فرستادیم كه او را برگردانند تا برای عملیات بعدی آماده شود. یادم می‌آید در «كربلای 4» پس از دو ساعت از آغاز درگیری، متوجه لو رفتن منطقه شدیم و به دنبال آن، دستورهای لازم برای عقب‌نشینی یگان‌ها را صادر كردیم و لشكرها موظف شدند تا پیش از روشن شدن هوا به مقرهای اصلی خود برگردند، اما كاظمی زیر بار نرفت، چون برایش بسیار سخت بود. او حتی با تعدادی از یارانش به رودخانه زد و از آنجا عبور كرد و قصد داشت انفرادی با دشمن بجنگد و البته تا وسط روخانه اروند هم رفت، اما برای جلوگیری از ایجاد احساس تمرد، بازگشت.
جدای از حضور در میدان جنگ، شهید كاظمی چه نگاهی به مسائل داخلی كشور داشت؟
رضایی: كاظمی در ابعاد امنیت داخلی نیز فردی بسیار مسلط بود، به گونه‌ای كه در سال 1372 كه به كردستان اعزام شد، در مدت سه سال هم منطقه را از نظر نظامی، امن كرد و هم در یك لشكركشی به داخل خاك عراق و محاصره مركز فرماندهی نیروهای ضدانقلاب كه در عراق مستقر بود، از آنان تعهد سیاسی گرفت كه دست از مبارزه مسلحانه بكشند.
دیدگاه كاظمی نسبت به ولایت، امام و رهبری چگونه بود؟
رضایی: وی نسبت به ولایت و رهبری نظام، اعتقاد فوق‌العاده محكمی داشت به گونه‌ای كه در حوادث سیاسی اصفهان و نجف‌آباد، كوچك‌ترین تزلزلی به خود راه نداد و از رهبری حمایت كرد. با وجودی كه تعدادی از دوستانش از این اعلام موضع صریح وی ناراحت شدند، اما ایشان پیروی خود از صراحت را كامل اعلام كرد. البته عده‌ای هم كه خود را ولایتی معرفی می‌كردند، علیه وی جوسازیهایی كردند، اما ادعای آنان بی‌اساس بود و كاظمی از وفادارترین افراد به نظام، امام و ولایت بود.
آیا چنین جوسازیهایی برای كاظمی در سپاه هم وجود داشت؟
رضایی: قدر و منزلت وی در سپاه كاملا رعایت نشد. استعداد ایشان فراتر از نیروی هوایی بود و حتی از نیروی زمینی كه در این اواخر عهده‌دار فرماندهی آن شد، فراتر بود. البته باید گفت در هر سازمانی، اختلاف‌نظرهایی وجود دارد و در مورد ایشان هم، این عامل باعث شد تا از توانایی ایشان به اندازه كافی استفاده نشود. ناگفته نماند كه به دلیل شناختی كه رهبری از توانایی ایشان داشتند و با نظر ایشان، چند ماه پیش به مسئولیت نیروی زمینی منصوب شد.
احمد كاظمی را چگونه توصیف می‌كنید؟
رضایی: زندگی كاملا زاهدانه‌ای داشت و به دنبال جمع‌آوری ثروت نبود. با خانواده‌اش بسیار دوستانه برخورد می‌كرد و به آنان كمك می‌رساند. با زیردستانش از پاسدار گرفته تا سرباز وظیفه، با احترام و محبت برخورد می‌كرد و حتی با آنان مشورت می‌كرد و احترام بسیاری برایشان قایل بود.
رابطه كاظمی با شما چگونه بود؟
رضایی: بسیار صمیمی و نزدیك بود، به گونه‌ای كه هنگامی كه در فعالیت‌های سیاسی دچار مشكل می‌شدم و نمی‌توانستم با كسی درد دل كنم، با وی در میان می‌گذاشتم. علاقه فوق‌العاده‌ای به او داشتم و او را نزدیك‌ترین فرد به خود می‌دانستم.
شهادت احمد چه اثری بر جای گذاشت؟
رضایی: شهادت وی، پیام تكان‌دهنده‌ای برای دوستان و یاران بود، به گونه‌ای كه آنان را بار دیگر به ارزش‌های دفاع مقدس بازگرداند و آن ارزش‌ها را زنده كرد. شهادت احمد، مانند شوكی بود بر رزمندگان و ایثارگران و برای آنان گذشته را زنده كرد. در سطح جامعه هم نوعی بیداری نسبت به فرزندان گمنام و قهرمان ملت ایران بود و مردم دریافتند، در میان آنان هستند چهره‌های پرافتخار و گمنامی كه زندگی خود را وقف امنیت و سربلندی ملت ایران كرده‌اند.
منبع: سایت بازتاب – تبیان
